capi parentur colligantur atque seruentur: ni postremum hoc. i.
collecta ut serues: herilium urbanarumque esse munus ædium
putas magis quam prædit rusticani: ista perficies hominum ma
nu instrumentorum copia / et in primis uillici industria et dili
gentia. Manum rusticam posuere ueteres hominum ferme.
XV. horum igitur gratia habere oportet: quo loci algentes fo
ueas aut tempestatibus ab opere depulsos recipias ut cibum
capiant / ut acquiescant / ut comparent quæ usui futura sunt
Ergo parabitur culina ampla minime obscura ab incendii pe
riculis tuta cum furno foco aqua et cloaca intra culinam ta
blinum ubi honestiores pernoctent / ubi cistam panariam / per
nam / lardumque in quotidianos usus seruent. reliqui ita distribu
antur ut suis quibus quisque præsit rebus curandis presto sint:
uillicus ad ianuam primariam: ne quid noctu se inscio quispiam
progrediatur / aut asportet quippiam. bubulci pro stabulis ne
quid eorum cesset diligentia ubi res postulet. Hæc de hominum
manu hactenus instrumenta alia animata ut quadrupedes:
alia muta ut uehicula / ferramenta et eiusmodi. istorum gratia
ad culinam adiungetur teges immodica: sub qua plostrum
traham / burram / iuga / cistas fenarias / et eiusmodi colligas
spectabit teges meridiem quo etiam illic familia per brumam agatur
dies festos in sole. et dabitur plero ac torculari spacium expedi
tissimum et perpurgatissimum: aderit et conclaue ubi alueolus / ca
latus / orbiculi / funis / sarculus / bidentes et generis eiusdem
condantur atque insarciantur: i trabium transtris et iugamentis / quæ
ad tegetem sint crates consternentur illic uectes / perticas / histaleas
uirgas / sarmenta / et frondem / et saginamenta boum et canabis et
linum rude / et eiusmodi collocabuntur. Quadrupedum duo sunt ge
nera operarium ut bos iumentum / et fructuarium ut porca pe
cus capra omneque armentum. De operariis prius quando
instrumenti potissimum loco sint: mox de frutcuariis / quæ
ad uillici industriam pertinent. Bubilia et equilia caueto ne
per hiemem sint algida præsepia consepito ne pabulum dissipet
Equis facito ex sublimi stramenta pendeant / ut stantes sub