Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
de sumpto principio rem sic ordiemur: priuatam domum
familiæ gratia ponendam constat: ut in ea commodissime ac
quiescat / satis commoda nequiequam erit sedes ni sub eisdem te
ctis habeantur / quæcunque istorum gratia debeantur.
Magnus
est hominum in familia et rerum numerus quem non eque in
urbe atque in agro ad arbitrium colloces.
quid enim urbanis
ædificationibus euenit ut uicinus paries stillicidium publi
ca area uia et eiusmodi pleraque omnia impediant / quo minus
ipse tibi satisfacias id in rusticanis non euenit liberiora illic
præpedita istic sunt omnia: ergo cum aliis plerisque rationi
bus / tum etiam hac iuuat sic rem distinguere / ut alia urba
na alia rusticana esse: priuatis dicam ædificia i utrisque aliud
tenuiores aliud opulentiores ciues exigunt: nanque tenuiores
quidem cohabitandi modum ex necessitate metiuntur / lau
tiores uix ex satietate finiunt libidini terminos.
At nos quæ
in quibusque bene consulti moderatio comprobet referamus.
a facilioribus incipiendum censeo.
Rusticana expeditiora
tum et diuites ad impensam ruri promptiores.
sed prius pau
ca breuissime repetamus quæ ad summas uillae rationes fa
ciant ea sunt eiusmodi.
Caelum calamitosum / terram cario
sam fugiendum medio in agro ad montis radices aquosa a
prica salubrique in regione / et salubri parte regionis aedifi
candum.
Triste et insalubre caelum praestare arbitrantur cum
caetera incommoda de quibus libro prino transegimus tum et siluas
densiores praesertim arboribus refertas quibus amarum sit follium
quando illic nec uentis nec sole pertactus aer incrudescat.
tum et solum etiam sterile atque insalubre a quo tandem si quid
capias / erunt siluae uillam ea parte agri habendam puto quae
urbanis cum domini aedibus bellissime condicat.
Est apud
zenophontem ad uillam eundum pedibus exercitu gratia / re
deundum equo.
Ergo erit non femora penitus ab urbe: e
ritque uia non difficili / non impedita / sed hibernis aestiuis
que itionibus et subuectionibus apta atque peroportuna /
seu id reda / seu pedibus / seu etiam naui fortassis iuuet,