Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Latera parietum intima ducito ubi lateris istiusmodi copia
non est: lapide quadrato non tofinio neque rediuiuo seruatu
ra intermedio et alioquin pręduro et opus a pariete intror
sum ad cubiti spatium reducito: atque tignis coadiunctis et
clauis æris: aut potius in paginibus obnexis septum statui
to.
Interuallum a materia ad parietem harundine complecto
Maiorem immodum iuuabit materiam creta ex amurca com
macerata: et sparto uincoque confracto intermixto dilutasse
Cæterum publica istiusmodi quauis ab furum et hostium et
seditiosorum ciuium insidus: proteruia impetuque prorsus
esse murorum: et turrium: et presidiis munita oportet.
De publicorum operibus abunde uideor peregisse: ni illud
desit: quod quidem ad magistratus ipsos non in postremis
pertinet: ut habeant quo loci eos committant: quos ob contu
maciam perfidiam improbitatemque puniendos iudicent: id
demum non negligamus.
Carceris genera apud ueteres tria
fuisse inuenio.
Vnum quo immodesti et parum exculti
compellantur: ut noctu a doctis et probatissimis bonarum
artium professoribus condocefiant: quæ ad bonos mores et
uitę modum pertineant.
Alterum quo alieno ęre obnoxii: et
qui carceris tedio ab inita uitę petulantia abterrendi sunt
detineantur.
Tertium quo immanes conscelerati cęlo: et
hominum cętu indigni: ac prope diem plectendi: ac tenebris
et pectori addicandi demandantur.
Postremo hoc genus
carceris si fuerit quispiam quod subterraneum antrum et horren
do sepulchro simile faciundum curarit: is quidem ad sontis
penam nimirum spectabit magis quam lex ipsa aut hominum ratio
postulet: Nam et si perditi homines ultima omnia suis fla
gitiis mereantur: erit tamen et rei p. et principis officium
de pietate nihil demereri.
Eo sat adeo sit firmasse opus pa
riete et apertionibus et testudine: ut eripe nusquam facile se
se conclusus possit.
Cui reri crassitudo et profunditas: et cel
sitas operis grandibus: et praeduris lapidibus ferro et ære