Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
incisis arboribus atque mutuo inflexis / crebrisque inter se ra
mis reiunctis sepem obducunt.
Nearcum præfectum Ale
xandri per indicum mare nauigant quo esset a barbaris tutior
muro muniuisse castra meminit Arrianus.
Romani erat mo
ris: ita casibus singulis / et fortunæ / et temporis prouidisse
ut nusquam sui penitendum foret / ac militem quidem non minus
castris muniendis: quam omni reliqua militia exercebant: neque
tanti hostium pernitiem faciebant / quae curabant ut suos egre
gie turarentur: posseque hostem ferre / et ferendo frustrari: atque
refellere.
id demum ad uictoriæ partem non exiguam depu
tabant.
Ea re quicquid a quoquam: aut referri: aut excogi
tari: possit omnia cornplecti / et exequi ad sua commoda:
et salutem usurparunt: edita et circum abrupta si deerant /
fossis profundissimis / et aggere accumulato / precipitia imi
tabuntur: ualloque et cratibus concingebant.
Horum nos instituta sic sequemur: loco metabimur non so
lum commodo / sed quo pro agendis rebus presentibus inue
niri nullus possit accomodatior: et preter ea que recensui
mus.
erit is quidem siccus minime lutosus alluuionibus ne
quicquam infensus / sed ita positus: ut tuis nulla ex parte se ha
beat impeditum.
hosti autem nihil præstet quod tutum sit:
aquam neque morbosam in proximo neque salubrem longe ab
esse patietur.
fontes intra castra purissimos excipiet / aut ri
uos: fluminaque pro castris obliciet.
Id si minus licebit: cura
bit usque contigua cuiusuis aquationis commoditasque sit.
Tum
erunt castra pro multitudine militum / non laxiora quam ut
distributis ex excubiarum tesseris / custodiri / et intermissis
propugnandi uicissitudinibus: defendi per milites possit absque
lassitudine.
Et contra ne eunt quidem cotracta adeo et cohor
tata / ut ad negocium spacia militi non suppeditent.
Angu
los castris inutiles putauit Lycurgus in orbenque ponebat / ni
aut montem / aut flumine / aut moenia post se haberet.
Alus area
castrorum placuit quandrangula.
Sed positiones finitionesque
castrorum / accommodabimus conditioni temporum / ac locorum