Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
stissimi aderant et porticus: uirentem hærbis aream et floribus
uestitam circumentes huiusmodi opera per quae belle condicunt
huic religiosorum generi: ac uelim quidem ut qui studiis
bonis delectentur assidui apud artium professores commo
rentur / summa uoluptate / nullo cum fastidio præsentium re
rum aut satietate ea de re.
ita istic parabo et porticum et aream
et eiusmodi: ut nihil amplius ad diuersandi usum optes.
Le
nes excipient soles hieme: a state uero umbram auram que
quam id fieri queat gratissimam.
Sed de his ædificationum de
litiis suo distinctius loco prosequemur.
Quod si iuuat pu
blica statuere auditoria et scholas / ubi sapientes doctoresque
conuenias: ea ponito loco / ut sint incolis omnibus æque opor
tuna.
Cessent fabrorum strepitus: absint nidores: fetores:
non admittat ociosorum lasciuias: sapiat solitudinem gra
uibus et circa res maximas et rarissimas occupat is condi
gnam: habeatque auctoritatis in se magis quam uenustatis.
Cæ
terum quo pietatem aduersus imbecilles et destitutos exer
ceat pontifex: locus erit et uarius et summa diligentia con
stituendus.
Nam alibi destitutos / alibi egrotantes suscipias
et foueas necesse est: tum et inter egrotantes sunt / quos ca
uisse oportet: ne dum paucis et inutilibus prospicias: plu
ribus et utilibus periculum afferas.
Fuere in italia principes
qui suis in urbibus uetuerint genus illud hominum ueste ac
membris laceros / quos errones appellant / precabundos ho
stiatim petere.
Illico enim ubi appulerant / monebantur ne
quid plus triduo sese in urbe uideri sinerent inertes: nullum
esse tam comminutum quin aliqua in re hominum cetui sua
possit opera prodesse: quando cecifunariis saltem iuuandis prosunt.
Quos uero grauior aliquis morbus omnino oppresserat: hos con
uenarum hospitum magistratus apud minores pontifices legioni
bus distribuebant.
Itaque illi neque piissimorum conuicinorum opem
frustra poscebant: nec ciuitas ea sedissimorum obscenitate offen
debatur.
Apud etrichiam pro uetere illo sanctitatis et uerissime
religionis cultu quo semper claruit mirifica uisuntur hospitaria