Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
aut limi fultu illiti insternentur.
Postremo testaceis fragmen
tis uel potius pumice superinsparsis operientur binum ad cu
bitum crassitudine.
Sic neque ruentium ponderum in se / neque
ignium iniuriam uerebuntur.
Summatim quidem erit arx
perficienda: uti si pusillam quandam urbem coædifices: pa
ri igitur atque urbs ipsa munietur opere et arte: cæteraque co
aptabuntur quæ usui sint.
non deerit aqua suppeditabit ubi
militem arma / frumenta / pernam / acetum / et imprimis li
gna colloces / atque asserues: et in arce ipsa turris istæc prima
ria quam dicimus / ueluti minutior quædam aderit arx: cui
prorsus desit nihil eorum quæ arcibus desiderentur.
Habebit
cisternam / et loculos rerum quibus sese abunde alat et tueatur.
Habebit aditus: unde in suos etiam inuitos irrumpat: et un
de petita subsidia immittat.
Illud hic non prætereo cunicu
lis aquariis arces interdum defensas: interdum urbes cloa
cis captas fuisse.
Horum utrumque iuuat nuntiis emittendis.
At
curasse oportet / ut istiusmodi res multo minus ledere pos
sint quam iuuare.
Fient igitur aptissimi: ducentur tortuosi: ex
cipientur profundo: ut neque armatus peruadere: neque iner
mis in arcem euadere / nisi uocatus admissusque sit potis.
Fi
nient bellissime cloaca / aut potius deserta et ignota in are
naria / aut secretis templorum faniscis ac bustuariis.
Tum si
humanos casus nequicquam neglexisse oportet nimirum iu
uabit notos sibi habere ingressus intimam in arcem quibus
si quando euenit ut excludatur / possit attemperare irrumpere
cum armatis: et fortassis conferet ad hanc rem / partem ha
here aliquam murorum abditissimam: quæ non ex calce sed
creta obstructa sit.
Vnius tantum gratia qui cæteris præsit
seu sit ille quidem rex seu tyrannus quid fecisse oporteat di
ximus.
Sequitur ut ea transigamus / quæ hi requirant / quod non
unici tantum presunt: sed simul plures gubernent rem.
His
aut tota. r. p. quasi unus magistratus integra committetur
aut partibus distribuetur.
Constat. r. p. sacris quibus supe
ros colimus / his pontifices presunt: et prophanis quibus ho