Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
cesse est: quæ quidem plurimorum sint / quando nusquam in
regum domibus non superfluit multitudo: in alteris uero
priuatis domibus partes quæ plurimorum sunt ita quoque posu
isse iuuat: ut ne plus quidem regia domus membra penitus
distincta / uxoris: uiri: ministrorum: ita ut quæque non mo
do ad usum: uerum et ad maiestatem pertineant / ubique sup
peditent: et nulla ex domesticorum multitudine confusio
redundet.
Difficile sane id / et quod haud queas unico sub
tecto efficere.
Figo cuique sua et regio et area / suumque in
tegrum tecti spatium et opus dabitur.
Sed ita iungentur te
eto et itionibus: ut seruorum domesticorumque manus / dum
præstandis operibus properant / non ueluti ex uicina aliqua
domo acciti sese præbeant: sed præsentes præsto et prompti
sint.
Atqui paruuli / ancillæ graculæque cohortis strepitus a
uirorum commerciis secludantur: et ministrorum omnis illau
tities separabitur.
Principum consessus et triclinia dignis
simo statuentur loco.
Dignitatem afferet loci celsitudo / et
sub oculis spectatum mare / colles / et ampla regio.
Tota uxo
ris domus omnino principis uiri domo secernetur: præter
id quod ultimum conclaue et genitalis lecti dormitiones utrisque
communia patebunt.
Hostio et ianitore codem uno ambo
rum domus claudetur atque custodietur.
Cætera quibus eæ
ab aliis differant magis propria sunt priuatorum quam princi
pum: de ipsis ergo suo dicemus loco.
Rursus inter se prin
cipum ædes in hoc conueniunt.
Nam præter ea quæ priua
tis eorum usibus debentur habere quidem oportet aditum ex
ipsa militari uia: ipsoque præsertim / fluuio aut mari: tum
pro uestibulo laxos receptus: quibus legatorum procerumque
commeatus seu uehiculo / seu iumento uecti excipiantur.
Porticum et tecta non hominum solum gratia / uerum et iu
mentorum uelim adesse: quibus a sole et imbri contegantur.
Ad uestibulum porticus: ambulatio: gestatio: et eiusmodi
pergrata est: ubi iuuentus seniores a principis colloquio re
deuntes expectans exerceatur saltu: pila: disco: lucta.
Pro