Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
optatur et profunditas cum faucibus tum sinu tum ripis:
quæ nauim onerariam grauem conuectis rebus non refutet:
et fundo esse purgato / nequicquam hærboso conuenit.
Tamet
si complexæque radices ad ancoras obfirmandas.
Malim ta
men huiusmodi esse portum: ut nihil in se concipiat / quod
puritatem aeris contaminet: aut naues ledat: uti sunt alga
hærbæque aquis ortæ.
Nam infestissimos carinis uermes ti
neas / atque lumbriculos: et putrescentibus littoribus pesti
lentes fetores excitant.
Portum quoque tabificum et pestilen
tem reddent dulces immixtæ aquæ: presertim quas montes
a nimbis conceptas dederint: habere tamen conterminos pro
ximosque fontes ac riuos.
Vnde puram et naui seruabilem
desumas aquam: et uelim expeditos et directos / et certus
egressus habeat / immunes sirtibus: liberos impedimentis:
tutus ab insidiis hostium / et pyratarum: tum et in caput iux
ta celsos et conspicuos uelim aliquos uertices montium im
minere insignes / notabiles / quos nautæ procul dinoscentes
ueluti destinatum uelificationis signum petant.
Intra po
tum ducenda est ripa et pons: quo nauis exonerandæ com
moditas sit proximior.
Hæc opera ueteres fecere.
Alii ali
ter: de quibus non est hic edisserendi locus.
Nam eorum
quidem ratio ad portum emendandum molemque ducendam
pertinet: que suo dicentur loco.
Habebit et in portus circum
ambulationem / et porticum / et templum: qua egressi naui
excipiantur.
Non deerunt columnæ et ansæ et anuli ferrei
quibus nauis illigetur.
Crebri statuentur fornices: quibus
importata condantur.
Suscitabuntur et turres pro faucibus
altæ et munitæ: ut ea ex specula uelorum aduentus præui
deant: et nocturnis ignibus certos nautis ingressus monstrent:
et propugnaculis nauigia sociorum tueantur / et transuersæ
adiicientur catenæ / quibus hostis excludatur / et a portu me
diamque in urbem dirigetur uia militaris: confluentque
uici non pauci: quibus undequaque insolentem in classem ho