præsertim ferendis nauigiis seruiant cum uiarum rationibus
censendas puto / quando inter uehiculorum genera nauium
ascribendam non inficientur. Tum et mare ipsum natura sui
quid erit aliud demum quam multo patens uia. Sed de his nihil
est hoc loco quod prolixius disseruisse conferat. Quod si
quid acciderit ut hominum usibus ista hæc minus suppedi
tent: erit tunc ut manu et arte quæ forte offenderint uitia /
emendentur: et quæ desint commoditates parentur: quarum
rerum suo tractabitur loco ratio. Nunc si qua est urbis pars
quæ cum his conueniat de quibus hic agendum est: ea nimi
rum erit portus. Atqui portus quidem ueluti in curriculo
esse carcer uidebitur: a quo uiæ cursum ineas: aut peracta
excursione desinas et conquiescas. Alii portum fortassis na
uigii stabulum esse interpretabuntur. Esto id uti uis: et car
cer / et stabulum / et conceptaculum. Certe si portus cuiusque
proprium est / nauim a procellarum impetu ad se recipere:
tueri profecto necesse est: adsint latera ualida et alta. Tum
et coaptatum habeat spatium oportet: ita ut illic nauigia et
grandia et onusta excipi commode / et acquiescere tuto pos
sint: quas res si præstabit ipsa per se locorum oportunitas:
nihil erit quod amplius desideres / ni forte / ueluti apud athe
nas: quam tris habuisse portus naturales scribit Tuchidi
des / animi dubius sis / quem nam ex pluribus tibi præcipuum
captes ubi terras quas portus postulet prosequare. At con
stat quidem ex his quæ primo in libro diximus / regiones
esse alias quibus uenti non omnes possunt: alias quibus eorum aliquid permo
lesti et perassidui uigeant. Hunc igitur praeferemus portum: quod fau
cibus mitiores et seditiores auras spirat: quem ue ingredi et
egredi uolentibus uentis neque dudum legum expectatis ualeas.
Omnes inter uentos placidissimum esse boream arbitrantur: tum
et aquilone motum mare illico cessante uento quiescere austro
cessate post diu fluctuare asseuerant. Sed pro locorum uarietate
ad nauium usum quæ commodiora et expeditiora sint eligentur: