Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
minuant.
Meminisse oportet undas puppibus pilarum quam pro
ris esse infestatiores.
Id monstratur ex ea re quod ad puppes pi
larum fecundior illuctatur aqua quam ad proras.
Tum et uisun
tur illic gurgites in profundum excauati: cum proræ ipsæ
alueo harena oppletiore persistant.
Quæ quom ita sint has
esse partes in omni operis mole munitissimas / et ad toleran
das aquarum assiduas molestias firmatissimas oportet.
Ad
rem igitur uehementer confert / si profundum opus ipsum
pedamenti multo quaque uersus/ et maxime ad puppim pro
tendetur quoad etiam quouis casu subdempta pedamento
rum parte / multa supersint quæ oneri pilarum ferendo non
deficiant.
Confertque imprimis quamuis basim istic ipso a pri
mordio producere in accliue: ut aquæ superuadentes non præ
rupto irruat: sed lapsu molli facile dilabitur.
Nam præci
piti cadens aqua fundum commouet / et inde facta turbidior
asportat commota: et locum momentis excauat.
Pilas astrue
mus lapide quam id queat prægrandi / longitudine et latitudi
ne eximia: qui natura sui gelicidiis resistat: et aquis non ma
ceretur: neque alioquin facile dissoluatur: neque fracescat sub
onere: coagmentabiturque omni diligentia ad regulam / ad
perpendiculum / ad libellam / nexuris nunquam intermissis /
in longum / intransuersum iuncturis mutuo complicitis / spre
ta omni minorum lapidum infractura.
Adigeturque ex ære
acus et ansæ crebræ / eorum loculis ita pressis et ita dispositis
ut ulceribus non debilitentur lapides: sed firmentur captu:
tolleturque in altum opus / prora et puppi angulari: toto uer
tice eminenti usque etiam exuberantes alluuiones pilarum
frontes superet.
Pilarum crassitudo ad pontis altitudinem
erit sub quadrupla.
Fuere qui non in angulum proras istius
modi et puppim sed emiciclo finierunt ductos credo linia
menti uenustate.
Et ciclum tametsi habere anguli uires di
xerim angulum tamen isti inprimis probo: modo non ita
acuminetur: ut ad omnes leues iniurias decussatus dehone