Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Ponendis igitur pilis hunc uitabimus locum: eum captabi
mus: ad quem iacta rariora tardioraque deuenerint.
Mina
rex cum ad memphim pontem facere instituisset: nilum de
duxit alio per montes: absolutoque opere suum in alueum
restituit.
Nicoris asyorum regina paratis omnibus que ad
pontem instruendum facerent: effosso lacu amplissimo / flu
uium diuertit eo: atque interea dum lacus impletur sicco flu
minis alueo pilas extruxit.
Hæc illi.
At nos sic rem prose
quemur.
Pilarum fundamenta per autumnum aquis deficien
tibus sistentur: septo circumacto.
Septi faciundi modus
hic est.
Pali non infrequentes duplici ordine figuntur: ut ca
pitibus ab aqua emergant in uallorum speciem: obducun
turque introrsum ad pilas / pro uallorum ambitu crates: et
complentur ordinum interualla: alga et luto: inspissanturque
conculcatione quod influere amplius aqua nequicquam possit.
Moxque intra sinum septi resident: seu aqua seu preter aquam
limus harena ue sit / seu quid aliud operi incommodum sit
eximitur.
Cætera perficiuntur uti libro superiore perscrip
simus.
Ad solidum enim defoditur: uel potius palis præu
stis solum arctissime conspissantur.
Istic aduerti egregios
architectos assuesse perpetuo pontis ipsius tractu perpetuam
substituisse basim eam effecere non una omnem clauso flu
mine unico septo: Sed additamentis nouissima iam tum
positis adigendo.
Tota enim uis aque omnino arceri et con
tineri nequicquam potest.
Ergo sinenda fluento dum opus
ducimus æstuaria sunt / quibus lassetur contumacia protur
gentium undarum.
Aestuaria istæc aut ipso in uado aperta
dimittentur aut ubi conferat parabuntur formæ ligneæ / et
canales pensiles / quibus exuberans fluentis aqua superfluen
do labatur.
Quod si tantæ piguerit impensæ singulis basis
pilis bases ponito simplices / ut sint ex liburnæ similitudi
ne oblongæ / prora et puppi in angulum promissa / et perfi
nita / atque secundum aquæ ipsius decursum ad lineam di
rigito / ut pre impotentium aquarum uim dispartiundo com