Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Profecto locandus is quidem erit / ubi et facile ponere: et im
pensa non grauissima perficere: et eternum futurum sperasse
liceat.
Captanda igitur uada non profundiora: non abruta:
non incerta: non mobilia: sed coequata et mansura.
Vitan
di uortices: gurgites: uoragines et eiusmodi: quæ mala per
fluenta uersantur.
Vitandique in primis anfractibus riparum
cubiti : cum cæteras ob res / sunt enim istic ripæ ut uidere licet
ruinis obnoxiæ / tum quod per eos ipsos cubitos alluuiorum tem
pestatibus rapta ex agris materia et trunci et siluæ non re
cto expeditoque lapsu deuehuntur / sed obuersantur: aliaque alias
retardando glomerantibus congruuntur: uastumque coactæ in
cumulum hærescunt pilis: unde fauces arcuum obstipatæ
succumbunt quoadiu moleque pressantium aquarum detur
batur opus / atque diruitur.
Sed sunt pontium alii lapidei / alii
lignei.
De ligneis prius / quod opere sint faciliores: post de la
pideis transigemus.
Vtrumque firmissimum esse oportet.
Ergo is multa et ualida lignorum copia corroborabitur.
Quam ad rem pulchre exequendam / illud Cæsaris maiorem im
modum confert.
Nam pontis quidem efficiendi rationem
sic instituit.
Tigna bina sexquipedalia paululum ab imo
præacuto dimersa ad altitudinem fluminis / interuallo pe
dum duorum inter se iungebat.
Haec cum machinationibus
immissa in flumen defixerat: figisticisque adegerat non di
recte ad perpendiculum / sed prona ac fastigiata: ut secun
dum naturam fluminis procumberent.
His item contraria
duo inter se ad eundem modum iuncta: interuallo pedum
quadragenum ab inferiore parte contra uim atque impetum
fluminis conuersa statuebat.
Haec utraque uti diximus con
stituta bipedalibus trabibus superimmissis iungebat longis
quantum institorum tignorum iunctura distabat.
Huiusmodi
autem immissæ trabes binis utrinque fibulis ab extrema parte de
stinebantur: quibus disclusis atque in contrariam partem re
iunctis / tanta erat operis firmitudo atque ea rerum natura:
ut quo maior uis aquæ se incitasset / hoc arctius colligata