Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
uallo uigenum pedum interposito / duo intrinsecus muri fabrici
tentur: deinde terra ex fossis egesta intermittatur uectibusque den
setur: tollenturque muri istiusmodi ita/ ut de plano ciuitatis ad si
militudinem gradus quasi cliuo molli usque ad propugnacula pos
sit ascendi.
Alii ex fossa inquiunt exemptam tellurem pro agge
re ad urbis ambitum ponito: murumque unum ab ipso fossæ alueo
tollito crassitudine ut terræ superurgentis onus perquam ualde sub
stineat: Ab hoc item alium intra urbem uersus murum educito
celsiorem / a priorique distantem spacio non angusto: Sed quanto il
lic facta acie cohortes habeant spacia dimicandi expedita.
Mu
ros itidem ab exteriore ad interiorem murum transuersos interia
cito: quorum nexu et adminiculo primarii inter se his iuncti deti
neantur: et telluris intermissæ uim urgentem perferant ualidius.
At nos quidem præter hæc eos muros probamus: qui ita statuan
tur / ut si tandem impetentium machinarum ui sternantur / habe
ant substitutum areæ spacium: quo loci montes assideant: et fos
sas ruina sui non compleant.
In cæteris perplacet Vitruuius:
Opus inquit muri sic faciundum censeo: ut eius per crassitudinem
tabulæ oleagineæ ustolatæ quam creberrimæ interstruantur: ut utræque
muri frontes inter se quemadmodum fibulis histaleis colligatæ /
æternam habeant firmitatem.
Huiusmodi ferme a Peloponessi
bus obsessi Plateenses obiecisse hostibus murum refert Tuchidi
des: Nam laterculis quidem ligna intermiscuere / atque multo fir
mauere.
Et muros omnes inquit Cæsar apud Gallias hac fere for
ma sunt: Trabes directæ perpetuæ in longitudinem paribus inter
uallis distantes inter se introrsus reuinciuntur: et grandibus saxis
effarciuntur: ita ut trabs trabem non contingat: huiusmodi ordini
bus coagmentandis iustam muri altitudinem explent: Id opus
et specie non deforme / et ad defensionem est ualidum: nam ab incen
dio lapis / et ab ariete materia defendit.
Hasce in muris connexi
ones sunt qui non ualde probent: nanque aiunt quidem calcem et materiem
diu non conuenire / quod uratur et absumatur salibus ardoreque calcis:
Tum si erit ut missilibus machinarum opus impetat fiet / inquiunt
ut uniuersi muri connexa exaggeratio quassata commoueatur: et una