Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
amplius non cohærent.
Humectæ uero partes facile protrahenti
bus cædunt et secuntur.
Crustam uideo aut testaceam imposuisse
ueteres / aut lapideam: Nam tegulas quidem maxime ubi pedibus
non pressentur / positas uidi quaque uasus latas cubito iunctas calce
ex oleo: et uisuntur laterculi minuti crassi unum lati binum digi
tum: longi duplo quam lati iuncti stantes in latus ad spicarum imita
imita
tionem.
Lapideas crustas uidere passim licet ex tabulis marmoreis
grandioribus: et item ex resectis minutioribus atque tesserulis.
Præterea spectantur uetustæ crustæ ex sola materia: quæ fiat iun
cta calce / harena et tunsa testa minutiore quantum coniector ex ter
tia.
Compertum habeo crustas hasce fore firmiores et constantiores
si partem adieceris quartam tunsi lapidis tyburtini.
Sunt qui pu
teolanum puluerem / quem rapillum nuncupant / huic operi probent
mirum in modum.
Crustas item quæ ex sola sint materia obductæ
experiri licet / uerberatu crebriore et in dies iterato acquirere spis
situdinem et duritiem prope ut superet lapidem: Et crustis istius
modi constat / si lotura calcis aspergantur: si oleo linaceo oblini
antur / importari duritiem quandam uitream / et contra tempesta
tes illæsam.
Calcem oleo subactam affirmant nihil pauimentis no
ciuum admittere.
Sub crusta uideo affusam materiam ex calce et
minutulis testæ perfractæ ad crassitudinem digitorum binum tri
numque: Sub ea offenditur quasi infarctura partim ex testa perfra
cta: partim ex minutulis lapidum / quæ fabri excusserint scalpro:
et hanc ferme crassam pedem alibi inter superiorem: atque hanc in
uenio testaceos laterculos substratos postremo infimum saxa sub
sidunt pugnis non maiora.
Videre licet in torrente saxa quæ ma
scula dicuntur: uti sunt globosa silicea et uitraria / ilico ex aquis
siccescere: Testam uero et tofum et istiusmodi diu seruare concep
tum humorem.
Ex quo sunt qui affirment non penetrare admodum
ad crustas humorem ex tellure: ubi subinstratum istoc fiet saxo pa
uimentum.
Vidimus etiam qui in pusillas pilas sexquipedales qua
drato ordine per solum binos in pedes dispositas / apposuere tegulas te
staceas: quibus instruxere quale diximus pauimentum.
Sed hoc pauimenti
genus præcipue ad balneas pertinet: de quibus suo dicetur loco.